بنام تجلی بخش آسمان

هوانوردی بعد از برادران رایت تا 1914

در همان مقطع اولین پرواز برادران رایت ، برخی دیگر از مخترعین مدعی شدند که پروازهای کوتاهی را انجام داده اند. گوســـتاو وایـت هد ( Gustave Whitehead ) مدعی بود که در روز 14 آگوست سال 1901 میلادی هواپیمای موتورداری را به پرواز در آورده است. اگرچه وی موفق به ثبت پرواز مورد ادعــــای خــود نشـده بود ، ولی بعد ها نسخه دیگری از شماره 21 ( Number 21 ) را با موفقیت به پرواز در آورد. لایمن گیلمور ( Lyman Gilmore ) نیز مدعی شده بود که در 15 ماه می سال میلادی 1902 موفقیت هائی در این زمینه کسب کرده اســـت. مخترع دیگری بنام ریچارد پییرس ( Richard Pearse ) در نیوزیلند ( New Zealand ) در مزرعه ای در جنوب کانتربری هواپیمای یک باله ای ساخت که آنرا در 31 ماه مارچ سال 1903 میلادی به پرواز در آورد. با این وجود حتی پییرس نیز شخصاً پذیرفت که پرواز یاد شده تحت کنترل نبود و حتی بدون اینکه اوج بگیرد در حصار یک مزرعه سقوط کرد. پس از پییرس فقط چند ماهی طول نکشید که کارل جاتو ( Karl Jatho ) نیز ، در ماه آگوست سال 1903 میلادی ، پرواز کوتاهی را با یک هواپیمای موتور دار انجام داد. نحوه طراحی بال توسط جاتو و همچنین سرعت کم از عللی بودند که اجازه ندادند سطوح کنترلی به خوبی عمل کنند تا وی بتواند به وسیله آنها طرح خود را با موفقیت کنترل کند.

همچنین در تابستان سال 1903 میلادی در ارول ( Errol ) در نزدیکی داندی ( Dundee ) واقع در شرق اسکاتلند ، بنا به ادعای شاهدان عینی پریستون واتسون ( Preston Watson ) اولین پرواز خود را انجام داد. هرچند این بار نیز به دلیل فقدان شواهدی از قبیل عکس و یا اسناد ثبت شده ، تایید صحت و سقم ادعای مذبور بسیار مشکل است. ارتفاع کم و نزدیکی پرواز های اولیه با عوامل زمینی برسی آنها را بسیار بغرنج مینمود، و همچنین پیچیدگی هائی که از تفاوت بین هواپیماهای موتور دار و بدون موتور در این امر دخیل بود مشکل را دو چندان مینمود .

در سپتامبر سال 1906 میلادی و در پاریس آلبرتو سانتوزـ دامونت        ( Alberto Santos-Dumont ) در حضور عموم هواپیمای خود را به پرواز درآورد. همانند برادران رایت ، طرح دامونت نیز دارای سکان کوچک بالابر بود که در جلوی هواپیما نصب شده بود و همچنین دارای سیستم انحنای بال بود، و پرواز او مسافت 221 متر ( 725 پا ) را پیمود. از آنجائی که هواپیمای مذکور برای بلند شدن از زمین به باد مخالف و یا منجنیق (وسیله پرتاب کننده) نیاز نداشت ، این پرواز به عنوان اولین پرواز موتور دار واقعی مطرح شده است. همچنین ، از آنجائیکه تلاشهای اولیه ای که توسط افرادی چون پییرس ، جاتو ، واتسون، و برادران رایت صورت پذیرفت ، به طور چشمگیری توجه مطبوعات عمومی را به خود جلب نکرد ، ولی پرواز انجام شده توسط سانتوز دامونت ، با وجود اینکه چندین سال پس از آنها صورت گرفت، و در اثر حضور و اقبال عمومی از طرف مطبوعات ، خصوصاً در اروپا ، به نظر میرسید که چشمگیر تر از تلاشهای دیگران باشد .

دو تن از مخترعین انگیسی به نامهای هنری فارمن ( Henry Farman ) و جان ویلیام دان ( John William Dunne ) ، نیز به طور هم زمان و جداگانه روی طرح ماشین پرنده موتوردار فعالیت میکردند. در ژانویه سال 1908 میلادی ، فارمن با به پرواز در آوردن ماشین پرنده خــود که مســـافت یک کیلومتر را پیمود ، جــــایزه هوانوردی گرند پریکس ( Grand Prix d"Aviation ) را به خود اختصاص داد ،  هرچند تا آن زمان پروازهای طولانی تری صورت پذیرفته بود. برای مثال برادران رایت در سال 1905 میلادی پروازی به مسافت بیش از 39 کیلومتر را انجام داده بودند. اولین فعالیتهای دان  ( Dunne )مورد حمایت ارتش بریتانیا ( British military ) بود، و آزمایشات کاملاً در شرایطی سری ، در گلن تیلت ( Glen Tilt ) واقع در هایلند اسکاتلند ( Scottish Highlands ) صورت می پذیرفت. کاملترین طرح اولیه وی ، با نام دی چهار  ( the D4 ) ، در دسامبر سال 1908 میلادی در نزدیکی بلیر آتول ( Blair Atholl ) واقع در پرت شایر ( Perthshire ) به پرواز درآمد. عمده ترین سهم دان در کمک به صنعت هوانوردی در زمینه ثبات در پرواز بود ، که از کلیدی ترین عوامل در حل مسائل مربوط به طراحی هواپیما بود که برادران رایت و ساموئل کودی ( Samuel Cody ) نیز با آن  مواجه بودند.

در چهادهم ماه می سال 1908 میلادی برادران رایت نمونه ای را که به عنوان اولین هواپیمای دونفره شناخته شد طراحی کردند که یکی از سرنشینان نیز شخصی بنام   چارلی فرناس بود .

در 17 سپتامر سال 1908 میلادی توماس سلفریج ( Thomas Selfridge ) اولین شخصی بود که در حین پرواز با یک هواپیمای دو نفره کشته شد. این واقعه زمانی رخ داد که ویلبر رایت در حال آزمایش هواپیمای مذبور برای مقاصد نظامی ، در فورت میر ( Fort Myer ) واقع در ویرجینیا ، بود .

در اواخر سال 1908 میلادی ، مادام هارت او. برج (Madame Hart O. Berg) به همراه ویلبر رایت، در منطقه لمانس ( Le Mans ) واقع در فرانسه ، به عنوان اوین زنی که پرواز کرد ، شناخته شد .

بحث و جدل مربوط به اعتبار اختراعات انجام شده در خصوص ساخت هواپیما بیشتر توسط پییرس و جاتو و در مورد تلاشهائی که هرگز توسط آنها صورت نپذیرفته بود در مطبوعات دامن زده می شد، و این امر به این دلیل بود که برادران رایت همواره تلاشهای خود را به طور محرمانه و با در اختیار داشتن امتیازات لازم، و برای مباهات ملل ، و همچنین به دلیل تعداد زیاد آزمایشات اولیه در خصوص ابتکارات اساسی ، انجام میدادند. برای نمونه ، ادعا شده است که ، یک مهندس رومانیائی (Romanian ) به نام ترایان وایا ( Traian Vuia ) در سالهای بین 1872 تا 1950 میلادی بعنوان اولین شخصی است که نخستین هواپیمای خود کار و سنگین تر از هوا را در شرایطی به پرواز در آورده است که نیازی به باد مخالف نداشته و به کمک دستگاه هائی که در خود هواپیما نصب شده بود به پرواز در آمده و کلیه تلاشهای تکاملی نیز توسط خود وی انجام شده است. وایا (Vuia )  در 18 ماه مارس سال 1906 میلادی در مانتسون (Montesson) در حوالی پاریس ، خود شخصاً هواپیمای طراحی شده خود را به پرواز در آورده بود. طول هیچ یک از پروازهای وی بیشتر از یکصد پا (سی متر) نبوده است. در مقام مقایسه ، تا سال 1904 میلادی ، برادران رایت پروازهائی به مدت 39 دقیقه و مسافتی تا 5/24 مایل (39 کیلو متر) را در سال 1905 میلادی ، در حین دور زدن فلات هافمن ، انجام داده اند .

به نظر میرسد که اولین بالگرد ( helicopter ) در سال1907 میلادی در کورنو (Cornu) واقع در فرانسه ، توانسته است به پرواز در آید ، هرچند اولین بالــگرد کامل در سال 1936 و در آلمان ، بنــــام فوکه اف آ - 61  (Focke FA-61 ) ، ساخته شد .

تاریخ اولیه پرواز و اعتبار تلاشهای بسیاری که صورت پذیرفته به شدت مورد بحث و مجادله می باشد .